Egzamin MGR tuż-tuż? Poznaj kluczowe pojęcia i definicje z zarządzania strategicznego. Wyjaśniamy etapy i strategie, które pomogą Ci zdać!
Zarządzanie strategiczne to jedno z kluczowych zagadnień pojawiających się w teście wstępnym na studia magisterskie SGH. Choć temat może brzmieć poważnie, jego podstawy są całkowicie przystępne – zwłaszcza jeśli wiesz, na co zwrócić uwagę. W tym artykule zebraliśmy najważniejsze pojęcia oraz koncepcje, które trzeba znać, by bez stresu podejść do egzaminu.
Zarządzanie strategiczne – definicja
Zarządzanie strategiczne to proces długofalowego kierowania organizacją, który polega na świadomym wyznaczaniu zarówno celów, jak i analizie otoczenia oraz zasobów, a także podejmowaniu kluczowych decyzji, by budować przewagę konkurencyjną i skutecznie reagować na zmiany. To nie tylko planowanie — to sztuka patrzenia w przyszłość i kształtowania jej według własnych zasad.
Misja, wizja i cele strategiczne
To jedno z najczęściej sprawdzanych zagadnień w zarządzaniu strategicznym. Choć pojęcia te są ze sobą powiązane, pełnią zupełnie różne funkcje w planowaniu długofalowym.
- Misja
Misja to fundamentalny cel istnienia organizacji, który opisuje jej główne zadania, wartości i powód działania. Odpowiada na pytanie dlaczego ta firma w ogóle działa.
„Bring inspiration and innovation to every athlete in the world.” – misja firmy Nike.
- Wizja
Wizja to aspiracyjny obraz przyszłości, do której firma chce dążyć. Odpowiada na pytanie gdzie chcemy być za 5, 10 czy 15 lat. To kierunkowskaz, który wyznacza ambicje organizacji i często inspiruje pracowników, klientów i inwestorów.
- Cele strategiczne
To już konkret. Cele strategiczne to mierzalne efekty, do których organizacja dąży w perspektywie długoterminowej. Odpowiadają na pytanie co konkretnie chcemy osiągnąć i kiedy.
Źródło: www.pexels.com
Zasada SMART
Zasada SMART to kryterium formułowania celów strategicznych, które mają być nie tylko ambitne, ale przede wszystkim realistyczne, konkretne i mierzalne. Pomaga uniknąć tzw. „celów ogólnikowych”, które są trudne do wdrożenia i oceny. Nazwa SMART to akronim, co oznacza, że każda jej litera oznacza jeden warunek dobrze postawionego celu:
- S (specific) – cel powinien być jasny i precyzyjnie sformułowany
- M (measurable) – cel musi dać się zmierzyć. Tylko wtedy można stwierdzić, czy został osiągnięty.
- A (achievable) – cel powinien być realny, możliwy do zrealizowania przy dostępnych zasobach i warunkach.
- R (relevant) – cel musi być związany ze strategią organizacji i mieć sens w szerszym kontekście działania firmy.
- T (time-bounded) – każdy cel powinien mieć ramy czasowe, które wyznaczają jego początek i koniec.
Przykład celu SMART:
„Zwiększyć sprzedaż produktów ekologicznych w sklepach online o 20% do końca 2025 roku, poprzez rozwój kampanii reklamowej skierowanej do segmentu 30–45 lat.”
S – jasno określony cel (sprzedaż produktów ekologicznych)
M – 20% wzrost
A – realny w kontekście marketingu i rynku
R – zgodny z trendami i strategią zrównoważonego rozwoju
T – określony termin: koniec 2025 roku
Modele konkurencji Portera
Michael E. Porter, profesor Harvardu, jest autorem jednych z najważniejszych koncepcji w zarządzaniu strategicznym, które pomagają zrozumieć zarówno mechanizmy konkurencji, jak i sposób budowania przewagi rynkowej. Jego modele służą firmom do:
- oceny atrakcyjności branży,
- zidentyfikowania źródeł presji konkurencyjnej,
- wybrania optymalnej strategii działania na rynku.
Dwa najbardziej znane podejścia Portera to:
Model pięciu sił konkurencji – pokazuje, jakie czynniki kształtują poziom rywalizacji w sektorze, który oparty jest na analizie 5 czynników:
- siły przetargowej dostawców,
- siły przetargowej nabywców,
- zagrożenie ze strony nowych wejść,
- zagrożenie ze strony substytutów,
- intensywności rywalizacji w branży.
Strategie generyczne – wskazują, jak firma może osiągnąć trwałą przewagę konkurencyjną. Porter wyróżnił 3 strategie:
- Strategia przywództwa kosztowego – polega na tym, że firma dąży do osiągnięcia najniższych kosztów w branży, co pozwala jej oferować niższe ceny niż konkurenci lub osiągać wyższe marże przy tej samej cenie. Kluczem do sukcesu w tej strategii jest skala działalności, efektywność operacyjna oraz ścisła kontrola wydatków. Firma nie musi mieć wyjątkowego produktu, a jej przewaga wynika z kosztów.
- Strategia dyferencjacji – opiera się na tworzeniu oferty, która wyróżnia się na tle konkurencji unikalnymi cechami, takimi jak wysoka jakość, innowacyjność, design, obsługa klienta czy prestiż marki. Celem nie jest konkurowanie ceną, lecz przekonanie klientów, że produkt jest na tyle wyjątkowy, by zapłacić za niego więcej. Klienci wybierają tę firmę nie dlatego, że jest tania, ale dlatego, że daje coś więcej.
- Strategia koncentracji – polega na skoncentrowaniu działań na wąskim, ściśle określonym segmencie rynku i zaspokajaniu potrzeb tej grupy lepiej niż konkurencja. Firma może realizować w ramach tego podejścia strategię kosztową lub dyferencjacji, jednak zawsze w obrębie konkretnej niszy. To rozwiązanie szczególnie popularne wśród mniejszych firm, które nie chcą (lub nie mogą) konkurować na szerokim rynku.
Zarządzanie strategiczne – podsumowanie
Zarządzanie strategiczne to nie tylko teoretyczna konstrukcja, ale realne narzędzie pozwalające firmom przetrwać i rozwijać się w konkurencyjnym otoczeniu. Znajomość koncepcji Portera, zasad formułowania celów, a także zasad SMART to fundament każdej decyzji na poziomie zarządu i jednocześnie częsty temat testów wstępnych na studia magisterskie w SGH. Jeśli te pojęcia masz już dobrze uporządkowane, jesteś o krok bliżej do sukcesu na egzaminie. Mamy nadzieję, że po lekturze tego tekstu ewentualne zadania oparte na zagadnieniach związanych z zarządzaniem strategicznym nie będą Wam sprawiać problemu!
Jeżeli bylibyście zainteresowani pełnymi przygotowaniami do egzaminu – zgłoście się do nas!
