Sprawozdania finansowe to coś więcej niż zestawienie cyfr – to obraz kondycji przedsiębiorstwa w danym okresie. Na egzaminach wstępnych SGH, znajomość struktury i logiki tych dokumentów może zadecydować o zdobyciu cennych punktów. W tym artykule wyjaśniamy, jak czytać rachunek wyników i bilans (czyli rachunek zysków i strat – RZiS) oraz na co zwracać uwagę podczas interpretacji danych liczbowych.
Rachunek zysków i strat (RZiS) – co to?
Rachunek zysków i strat to jedno z podstawowych sprawozdań finansowych. Pokazuje, jak firma osiągała wynik finansowy w danym okresie – czyli jak wyglądała jej działalność pod względem przychodów, kosztów i ostatecznego zysku lub straty. Rachunek wyników zazwyczaj dzieli się na następujące sekcje:
- Przychody ze sprzedaży
- Koszty działalności operacyjnej (np. zużycie materiałów, wynagrodzenia)
- Zysk (strata) operacyjny/a
- Pozostałe przychody i koszty (np. sprzedaż majątku, dotacje)
- Zysk (strata) brutto
- Podatek dochodowy
- Zysk (strata) netto
Dzięki RZiS można ocenić, czy firma generuje zysk, z jakich źródeł on pochodzi i jakie koszty są najbardziej obciążające.
Bilans – o czym nam mówi?
Bilans to sprawozdanie pokazujące stan majątku i źródeł jego finansowania w konkretnym dniu (najczęściej na koniec roku obrotowego). Można powiedzieć, że to „zdjęcie finansowe” firmy w danym momencie. Struktura bilansu składa się z dwóch bardzo istotnych części:
AKTYWA (co firma posiada):
- Aktywa trwałe (np. nieruchomości, maszyny)
- Aktywa obrotowe (np. zapasy, należności, gotówka)
Aktywa uszeregowane są w kolejności według stopnia ich płynności, to znaczy możliwość zamiany danego środka na gotówkę bez straty.
PASYWA (skąd firma ma środki):
- Kapitał własny (np. kapitał zakładowy, zysk zatrzymany)
- Zobowiązania (np. kredyty, faktury do zapłaty)
Pasywa natomiast zestawione są według kryterium wymagalności, inaczej terminowości spłaty – od najmniej wymagalnych (kapitał własny) do najbardziej (zobowiązań krótkoterminowych).
Zgodnie z zasadą bilansową aktywa zawsze muszą być równe pasywom. Równość ta wynika z faktu, że firma nie może mieć czegoś, co nie zostało w jakiś sposób sfinansowane.
Bilans pozwala zrozumieć, czy firma ma stabilną strukturę finansowania, ile ma długu i ile posiada zasobów w gotówce czy zapasach.
Źródło: www.pexels.com
Kapitał obrotowy netto – czy firma ma z czego działać na co dzień?
Kapitał obrotowy netto (KON) to jeden z kluczowych wskaźników oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa. Pokazuje, czy firma ma wystarczające zasoby bieżące, by pokryć swoje krótkoterminowe zobowiązania. Można go obliczyć prostym wzorem:
Kapitał obrotowy netto = Aktywa obrotowe – Zobowiązania krótkoterminowe
Interpretacja jest prosta:
- Dodatni KON – firma ma więcej środków bieżących niż zobowiązań – może to oznaczać dobrą sytuację tej firmy.
- Ujemny KON – może oznaczać kłopoty z regulowaniem zobowiązań w terminie oraz ryzyko utraty płynności operacyjnej.
W praktyce analizę kapitału obrotowego warto łączyć z innymi wskaźnikami płynności – np. wskaźnikiem bieżącej płynności lub wskaźnikiem szybkiej płynności – by uzyskać pełniejszy obraz sytuacji finansowej firmy.
Przykład:
Firma X ma aktywa obrotowe w wysokości 450 000 zł i zobowiązania krótkoterminowe na poziomie 320 000 zł.
KON = 450 000 – 320 000 = 130 000 zł – oznacza, że firma ma „bufor” finansowy w wysokości 130 000 zł do pokrywania bieżących potrzeb.
Rachunek wyników i bilans – podsumowanie
Bilans i rachunek zysków i strat (RZiS) to dwa najważniejsze dokumenty finansowe, które pokazują nie tylko to, co firma posiada, ale też jak zarabia i z czego się finansuje. Umiejętność ich czytania i interpretowania pozwala dostrzec, gdzie firma generuje zyski, jakie ma koszty, czy dysponuje odpowiednią płynnością i na ile opiera się na własnym kapitale, a na ile na zadłużeniu. Znajomość podstawowej struktury tych sprawozdań, ich powiązań oraz najczęstszych pułapek interpretacyjnych to nie tylko klucz do sukcesu na teście, ale też fundament świadomego poruszania się w świecie finansów i biznesu.
Jeśli chcesz kompleksowo przygotować się na wszystkie niespodzianki, z którymi możesz się spotkać na teście z wiedzy o przedsiębiorczości, to już dziś zapisz się na najbardziej skuteczne w Polsce kursy EduFactory!
