Witaj w kolejnym wpisie z cyklu artykułów wyjaśniających wymagające zagadnienia typowe dla Testu z Wiedzy o Przedsiębiorczości. Naszym dzisiejszym obiektem zainteresowań są miary elastyczności.
Wskaźniki elastyczności stanowią sposób sprawdzenia wrażliwości danej zmiennej na inny czynnik. Moglibyśmy mówić o wrażliwości ilości konsumpcji lodów w zależności od zmian temperatury lub o wrażliwości Twoich ocen w szkole na zmiany ilości czasu poświęcanego na naukę.
Jak widać, miary elastyczności mogą być zastosowane w wielu sytuacjach ze względu na ich uniwersalną formułę, którą dziś Ci przedstawimy. Ponadto, ze względu na ich wymiar matematyczny, stanowią one łatwe do testowania zagadnienie, co sprawia, że elastyczności są stałym elementem Testu z Wiedzy o Przedsiębiorczości.
Z tego miejsca chciałbym Cię również zachęcić do udziału w naszym kursie, który od lat kompleksowo przygotowuje uczniów do skutecznej rekrutacji na SGH. Więcej informacji na ten temat znajdziesz pod poniższym linkiem: https://edufactory.pl/egzaminy-wstepne/test-z-wiedzy-o-przedsiebiorczosci/
Miary elastyczności – uniwersalny wzór
Podczas nauki do Testu z Wiedzy o Przedsiębiorczości uczniowie spotykają się z wieloma wzorami na różne rodzaje elastyczności. Łatwo można się z tego powodu zniechęcić, gdyż kolejne wzory i niewiadome mogą nas po prostu przytłoczyć. Po dokładnej ich analizie jednak, można stwierdzić, że wszystkie te wzory są skonstruowane według wspólnego schematu przedstawionego poniżej:
Elastyczność danego rodzaju (rodzaju X) jest rozumiana jako procentowa zmiana wielkości popytu na skutek procentowej zmiany zmiennej X. Alternatywnie możemy użyć postaci stosującej wartości bezwzględne, która jest przedstawiona po prawej stronie równania. W praktyce, jeśli elastyczność danego rodzaju wynosi 3, to na skutek wzrostu X o 1% nastąpi wzrost wielkości popytu o 3%.
Rodzaje elastyczności – elastyczność cenowa
Postaram się teraz przedstawić CI trzy rodzaje elastyczności, z którymi możesz spotkać się na Teście z Wiedzy o Przedsiębiorczości. Pierwszą z nich jest elastyczność cenowa popytu. Nazwa może nam sugerować, o czym będzie ona nas informować – o tym, jak zmienia się wielkość popytu na skutek zmian ceny danego dobra. W celu stworzenia wzoru na taką elastyczność wystarczy, że zamiast X wstawisz wartość ceny (P) do uniwersalnego wzoru przedstawionego wcześniej.
Ta elastyczność zazwyczaj przyjmuje wartości ujemne, gdyż wzrost ceny dobra zwykle zniechęca konsumentów do jego zakupów. Rozpatrzmy teraz następujące zadanie:
Zadanie:
Cena soku wzrosła z 2 PLN do 3 PLN za butelkę. Zapotrzebowanie spadło z 1000 butelek do 800 butelek. Oblicz współczynnik cenowej elastyczności popytu.
Źródło: www.pixabay.com
Czy jesteś w stanie samodzielnie policzyć wartość elastyczności korzystając z powyższego wzoru? Spróbuj teraz rozwiązać ten problem samodzielnie, a następnie zweryfikuj swój wynik.
Rozwiązanie
Jak widzisz, prawidłowy wynik wynosi -40%. Co to oznacza? Istnieją dwie możliwe interpretacje:
- na skutek WZROSTU ceny o 1% konsumenci kupują MNIEJ butelek soku o 4%;
- na skutek SPADKU ceny o 1% konsumenci kupują WIĘCEJ o 4%.
Rodzaje elastyczności – elastyczność dochodowa
Drugim rodzajem elastyczności jest elastyczność dochodowa popytu. Jeśli bacznie obserwowałeś(aś) dotychczasowe wzory, na pewno jesteś w stanie wyprowadzić wzór na ten rodzaj wrażliwości. Tym razem w miejsce X w uniwersalnym wzorze na elastyczność wstawiamy wartość dochodu (I).
Źródło: www.pixabay.com
Ten rodzaj elastyczności informuje nas o zmianach w strukturze zakupów konsumenta na skutek zmian w jego dochodzie. Wskaźnik ten może przyjmować wartości zarówno ujemne jak i dodatnie.
- Dodatnia elastyczność dochodowa – oznacza ona wzrost ilości konsumowanego dobra na skutek zwiększenia się dochodu. Dla przykładu, jeśli będziemy zarabiać więcej, możemy zdecydować się wykupić wakacje o kilka dni dłuższe niż wcześniej. Dobra charakteryzujące się dodatnią elastycznością dochodową nazywamy dobrami normalnymi;
- Ujemna elastyczność dochodowa – oznacza ona spadek ilości konsumowanego dobra na skutek zwiększenia się dochodu. Dla przykładu, jeśli będziemy zarabiać więcej, możemy zdecydować się przestać kupować zupki błyskawiczne na rzecz konsumpcji posiłków w restauracji. Dobra charakteryzujące się ujemną elastycznością dochodową nazywamy dobrami podrzędnymi.
Rodzaje elastyczności – elastyczność mieszana popytu
Trzecim i ostatnim rodzajem elastyczności, jaki dziś omówimy jest elastyczność mieszana popytu. To właśnie ten rodzaj wrażliwości jest dla uczniów najbardziej problematyczny. Informuje nas on o tym, jak zmieni się wielkość popytu na dane dobro na skutek zmiany ceny INNEGO dobra. Elastyczność mieszana popytu pozwala określić, jaka relacja występuje między dwoma dobrami. Liczymy ją za pomocą następującego wzoru:
Znaki x oraz y są oznaczeniami dwóch rodzajów branych pod uwagę dóbr. W zależności od tego, jaki znak będzie miała policzona wartość elastyczności, będziemy mówić o trzech parach dóbr:
- Dodatnia elastyczność mieszana – oznacza, że na skutek wzrostu ceny dobra Y rośnie zgłaszane zapotrzebowanie na dobro x. Innymi słowy, w tej sytuacji klienci „przerzucają się” na konsumowanie dobra tańszego kosztem droższego. Taką parę dóbr nazywamy dobrami substytucyjnymi, gdyż klienci są skłonni konsumować to z nich, które jest tańsze. Przyjmując, że cola i pepsi są dobrami substytucyjnymi, klienci zawsze będą woleli kupować to z nich, które jest tańsze;
- Ujemna elastyczność mieszana – oznacza, że na skutek wzrostu ceny dobra Y spada zgłaszane zapotrzebowanie na dobro x. Tym razem relacja między dwoma dobrami ma charakter komplementarny. Oznacza to, że klienci konsumują x oraz y wspólnie. Typowym przykładem jest popcorn (x) oraz bilety do kina (y). Jeśli cena biletu do kina wzrośnie, to zgodnie z prawem popytu klienci będą mniej skłonni oglądać tam filmy. Tym samym nie będą oni kupować przekąsek w kinowym barze, więc ilość konsumowanego popcornu spadnie.
- Zerowa elastyczność mieszana – oznacza, że na skutek zmiany ceny dobra y zapotrzebowanie zgłaszane na dobro x nie uległo zmianie. Takie dobra określamy mianem obojętnych względem siebie. Dla przykładu, jeśli cena paczki chusteczek higienicznych wzrośnie, to z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy stwierdzić, że zgłaszane zapotrzebowanie na samoloty odrzutowe nie ulegnie zmianie.
Miary elastyczności – podsumowanie
Zagadnienia elastyczności są bardzo często sprawdzane na Teście z Wiedzy o Przedsiębiorczości, a ich znajomość jest również niezbędnym elementem nauki podczas pierwszego semestru studiów na SGH.
Koniecznie zapamiętaj, że elastyczność to nic innego jak miara wrażliwości cechującej popyt na dane dobro ze względu na zmianę wskazanego parametru (takiego jak cena czy dochód). Jeśli chcesz kompleksowo przygotować się na wszystkie niespodzianki, z którymi możesz się spotkać podczas rekrutacji na SGH, to już dziś zapisz się na najskuteczniejsze w Polsce kursy EduFactory! Odwiedź nas na: https://edufactory.pl/egzaminy-wstepne/test-z-wiedzy-o-przedsiebiorczosci/ .